pMjfbI lYNgUeyj aYjUkysLn aYsosIeysLn
(plI) ny 15 PrvrI nMU srI dy hvylI rYstorYNt ivwc afpxf swqvF
aMqrrfsLtrI mF-bolI idn mnfieaf. ies pRogrfm dI ivsLysLqf ieh sI ik ies
ivwc pfiksqfnI pMjfbI BfeIcfry vwloN vI sLmUlIaq kIqI geI. skUlF ivwc
pVHdy bwicaF ny vI coKLI igxqI ivwc Bfg ilaf.
plI vloN sfDU ibinMg ny hfjLrIn nMU jIa afieaF afK x
AuprMq mF-bolI dy ivkfs aqy plI dy tIicaF bfry gwl-bfq kIqI. AunHF ikhf
ik bwcy skUl qoN bfad nfloN skUlI smyN dOrfn hor ivisLaF dy nfl-nfl
pVHfeI geI pMjfbI df pRBfv vDyry aqy vwKrf kbUldy hn. iesy krky hI plI
vwD qoN vwD skUlF ivwc pMjfbI ivsLy dI pVHfeI leI jor lf rhI hY. AunHF
jor dy ky ikhf ik knyzf ivwc pMjfbI nMU vI knyzIan BfsLf df drjf imlxf
cfhIdf hY. AunHF knyzf dy pMjfbI lyKkF bfry ikhf ik Auh hvf ivwc ltk rhy
hn ikAuNik pMjfb dy alock/lyKk AunHF nMU prvfsI lyKk afKdy hn aqy knyzf
ivc AunHF nMU bdysLI bolI dy lyKk mMinaf jFdf hY. AunHF pYnl izsksLn dy
sMcfln dI zor suKvMq huMdl dy spurd kridaF afs pRgt kIqI ik awj dy
ivcfr-ivtFdry ivwcoN kuJ sfriQk gwlF sfhmxy afAuxgIaF.
suKvMq huMdl ny pfiksqfnI BfeIcfry vwloN phuMcIaF kuJ sLKsLIaqF nMU pYnl
izsksLn leI styj AuWpr blfAuNidaF pf iksqfnI
pMjfbI BfeIcfry nMU swdf idwqf ik knyzf ivwc pMjfbI dy ivkfs leI rl-iml
ky kMm kIqf jfvy. pYnl ivwc muhMmd rPIk, POjIaf rPLIk, zf[ sYPL Kfild,
inwgd sLihnfj aqy gulfm mujqbf ny Bfg ilaf. muhMmd rPLIk ny gurmuKI aqy
sLfhmuKI ilpI dy vKryvyN df hwl kwZx leI kmytI bnfAux leI ikhf. AunHF
rliml ky smfgm krn df suJfa vI idwqf. POjIaf rPLIk ny ikhf ik pMjfbI nMU
do ilpIaF ivwc vMzxF aMgRyjLF dI sLrfrq sI. AunHF ikhf ik sfnMU donF
ilpIaF nMU hI iswKxf cfhIdf hY. zf[ sYPL Kfild ny ikhf ik pihlF msly dI
jVH nMU lwBxf cfhIdf hY iPr hI koeI hwl soicaf jf skdf hY. AunHF awgy
ikhf ik adb aqy klf sfrIaF kOmF dy sFJy huMdy hn. inwgd sLihnfjL ny ikhf
ik pfiksqfn ivwc pMjfbI bolI dI hONslf aPLjfeI nhIN hoeI. pMjfbIaF nMU
afpxI jLubfn `qy PLKLr krnf iswKxf cfhIdf hY. gulfm mujqbf ny ikhf ik
Auh afpxy sfQIaF dy ies ivcfr nfl sihmq nhIN ik ilpI aMgRyjLF dI sLrfrq
kr ky vMzI geI. AunHF dlIl idwqI ik aMgRyjLF ny qF mhfrfjf rxjIq isMG dy
smyN dOrfn vrqI jFdI BfsLf ‘PfrsI’ nMU hI dPLqrI kMmF leI vrqxf sLurU
kIqf sI.
ies ivcfr-ivtFdry ivc sroiqaF ivwcoN vI keIaF ny Bfg ilaf. aPLjl milk ny
ikhf ik knyzf ivwc pMjfbI bolI qoN mqlb iswK-BfeIcfrf hY. pRBsLrnjIq
isMG ny ikhf ik jdoN asIN pMjfbI df hwk mMg rhy hF AudoN asIN nfl-nfl
knyzIan swiBafcfr nMU amIr krn dI gwl vI kr rhy hF. ivsLvjIq isMG ny
ikhf ik pMjfbI dy ivkfs leI ies nMU XUnIvristI dy lYvl qwk pVHfAux leI
ijLafdf jor pfAuxf cfhIdf hY. sLihjfd ny ikhf ihMdusqfnI pMjfbIaF nMU
sLfhmuKI ilpI nMU apxf ky vwzy Brf df rol adf krnf cfhIdf hY. zf[ rGbIr
isMG ny ikhf ik dohF pMjfbF dy pMjfbI mF-bolI AuWpr mfx nhIN kr rhy.
sohx pMUnI ny ikhf ik pMjfbI bolI nf iswKF dI hY nf muslmfnF dI, ieh
pMjfbIaF dI hY. AunHF gulfm mujqbf dI itwpxI ik ilpI vMz aMgryjLF dI
sLrfrq nhIN sI df jvfb idMidaF ikhf ik ieh sLrfrq qF ajy vI dyKI jf skdI
hY. pRIqm isMG aOlK ny ikhf ik ilpI dI smwisaf nMU kMipAUtr ny hwl kr
idwqf hY. suirMdr kOr ny ikhf ik pMjfbI nMU afpixaF qoN ijLafdf Kqrf hY.
zf[ sfDU isMG ny ilpIaFqr leI afpxIaF syvfvF pysL kIqIaF. POjLIaf mnfn
df ivcfr sI pfiksqfnI pMjfbI afpxI mF-bolI `qy mfx nhIN krdy ies nMU
isrPL gflHF kwZx leI hI vrqdy hn. kfPI bulfiraf df ivcfr sI ik jubfn nMU
Drm df gulfm nhIN bnfAuxf cfhIdf. suKvMq huMdl ny ies gwl-bfq nMU smytdy
hoey ikhf ik bolI dy ivkfs leI agFh nMU vI ies qrHF dy ivcfr-ivtFdry
huMdy rihxy cfhIdy hn.
sfDU ibinMg ny kuJ ikqfbF idKf ky dwisaf ik AunHF ivwc dohF pMjfbF dy
lyKkF dIaF rcnfvF hn. AunHF dwisaf ik pMjfbI swQ vrgIaF sMsQfvF ies qrHF
dIaF ikqfbF Cpvf ky dovF pMjfbF nUM nyVy ilaf rhIaF hn. amn qwgV ny
slfeIz sLoa rfhIN kuJ pMjfbI dukfnF dy aMgRyjLI ivwc ilKy borz idKfey
aqy apIl kIqI ik ieh borz pMjfbI ivc vI hoxy cfhIdy hn. ies sLoa ivwc
pMjfbI bolI bfry kuJ jfxkfrI BrpUr qwQ vI idKfey.
pRogrfm dy agly ihwsy ivwc skUlF ivwc pVHdy bwicaF vwloN kivqfvF aqy
gIqF rfhIN pMjfbI bolI nfl afpxy ipafr df pRgtfvf kIqf igaf. kuJ bwicaF
vwloN BfsLxF rfhIN mF-bolI nfl afpxf moh ijqfieaf igaf. ies ihwsy df
sMcfln amn qwgV ny kIqf. ijnHF bwicaF ny ies pROgrfm ivwc Bfg ilaf AunHF
dy nF hn: vgIsL syKf, vnIq syKf, pRBjoq syKf, arsLpRIq gryvfl, hrmnjIq
gryvfl, jpnUp gryvfl, rfjf iensfnvIr isMG, rfjf snmfnvIr isMG, sImf
rfxI, sbrInf, ggndIp iswDU, hrsLlIn buwtr, arsLbIr buwtr, jspRIq,
sbrInf, brYNzn, mnpRIq mTfVU, ismrjoq, ivjy, grIqf, hrlIn kOr DfmI aqy
blrfj. rvI ibinMg dy Zol nfl sbrInf ny KUbsUrq afvfjL ivwc gIq pysL kIqf
ijs ny sfry sRoiqaf df mn moh ilaf. sfjn isMG mfn aqy pRIvfr ny gIq pysL
kIqf ‘dyiKE pMjfbIE, pMjfbI nf Bulf idE!’ igafn aMjn akYzmI dy bwicaF ny
irvfieqI sfjF nfl afpxy gIqF, kivqfvF aqy BfsLxF nfl KUb rMg bMinaf. plI
vwloN srtIPIkyt, tI-sLrt aqy ipMn dy ky bwicaF dI hONsl aPjfeI kIqI geI.
aMq ivwc sfDU ibinMg vwloN hvylI rYstorYNt df DMnvfd krn dy nfl nfl plI
dy vlMtIarF - rimMdrjIq DfmI, suKI bYNs, pfl ibinMg, zfktr aYn mrPI,
bObI iswDU aqy pRIaf ibinMg df vI DMnvfd kIqf igaf. afpxI Bfrq PyrI kfrn
plI dy pRDfn blvMq sMGyVf aqy rxbIr jOhl smfgm ivc hfjLrI nhIN luaf sky. |