sBnI QfeIN iewko KLbr dI hI crcf sI aqy
Ausy Kbr nMU afpxy aMdr irVkdf qrsym jd Gr phuMicaf qF afm dI qrHF tI[
vI[ mUhry bYTI Aus dI awT-sflf DI gurnIq aqy cfr-sflf puwqr sumIq ny
rlvIN afvfjL ivwc ikhf, “sfsrI `kfl, zYzI.” ‘sfsrI `kfl’ df jvfb idwqy
ibnF gurnIq vwl kRoD nfl vyKdy hoey qrsym ny ikhf, “tI[ vI[ mUhry bih
ijaf kr skUloN afAux sfr, nfly juafk nMU isKf ieh puwTIaF afdqF.” aqy
iPr Auh bwicaF nfl soPy `qy bYTI afpxI mF aqy cfh bnfAux leI stov kol
KVHI afpxI pqnI mndIp vwl vfrI-vfrI vyK ky boilaf, “qusIN vI nf htfieaf
kro eyhnF nMU.” qrsym dI mF ny sfKIaF dI ikqfb `coN iDafn htf ky qrsym
vwl vyiKaf aqy iPr afpxf iDafn ikqfb vwl kr ilaf. mndIp ny qrsym dI cVHI
GUrI nMU qwk ky afpxf iDafn Aubfly Kf rhI cfh vwl kr ilaf. afpxI
lMc-ikwt nMU ikcn-kfAUNtr `qy ptkf ky qrsym vfsLrUm ivwc vVH ky tfielt
`qy bYT igaf.
jy Aus df mUz ies qrHF df nf huMdf qF Aus ny kMm qoN muV ky bwicaF ivwc
bYTI afpxI mF dy gozIN hwQ lfAuxf sI iPr gurnIq dy isr `qy hwQ rwKx qoN
bfad sumIq nMU afpxy nfl GuwtidaF mndIp vwl vyKxf sI. Cy ku mhIny pihlF
qrsym ny iewk ryzIE pRogrfm `qy suixaf sI ik bwicaF nMU AupdysL dyx
nfloN AunHF nMU rol-mfzl bx ky ivKfE qF bwicaF AuWpr ijLafdf asr krdf
hY. AudoN qoN qrsym afpxI mF dy gozIN hwQ lfAux lwigaf sI. kuJ idnF bfad
Aus ny gurnIq nMU ikhf sI, “vyiKaf, jdoN mYN bfhroN afAuxY afpxI mF dy
pYrIN hwQ lfAuxY, qMU vI jdoN asIN bfhroN afeIey ‘sfsrI `kfl’ bulfieaf
kr.” iPr gurnIq dI dyKf-dfKI sumIq vI bfhroN afieaF qoN ‘sfsrI `kfl’
bulfAux lwgf sI.
pr jy qrsym dy idmfg ivwc koeI KlblI mwcI huMdI qF Auh tfielt sIt `qy jf
bYTdf. AuWQy bYT ky Auh smwisaf nMU irVkdf. tfielt sIt `qyy bYTy qrsym
nMU lwgf ijvyN bwicaF ny tI[ vI[ dI afvfjL AuWcI kr idwqI hovy. iPr Aus
nMU lwgf ijvyN Auh rOlf pf rhy hox. Aus df jIa kIqf ik AuWT ky dohF dy
iewk-iewk jV afvy. Aus ny kcIcI vwtI aqy AuWcI afvfjL ivwc ikhf, “afvF
bfhr? ikvyN rOlf pfieaY.”
“kdoN rOlf pfAuxy aF zYzI,” gurnIq dI AuWcI afvfjL afeI.
“vyK ikvyN boldI aY. dwsF pqf ikvyN vwizaF nfl gwl krIdIaY,” qrsym
kVkvIN afvfjL ivwc boilaf.
“koeI rOlf-rwpf nI pfAuNdy kfkf, afps `c Kyzx lwgy af. jy afhnYN qF bfhr
lY jfnI aF. pqf nI kI ho jFdY qYnMU kdy-kdy,” mF dI afvfjL Aus dy kMnI
peI. ‘mF ivgfVU eyhnMU’ soc ky Aus nMU afpxI mF `qy kRoD afieaf. pr Auh
kuJ boilaf nf. ‘mYnMU kihMdI aY beI pqf nI kI ho jFdY, Eh boldI nI
idwsdI beI ikvyN hINjrdI aY. pqf nI sflf kI bnxY, huxy eI awKF ivKfAuNdI
aY, vwzI ho ky pqf nI kI rMg lfAU.’
qrsym nMU lwgf ijvyN gurnIq iewk-dm vwzI ho geI hovy. Aus dy aMdr iewk
cIs AuWTI. iPr Aus nMU lwgf ijvyN gurnIq iksy gory muMzy dy hwQ ivwc hwQ
pfeI ikqy jf rhI hovy. aqy Auh lokF qoN njLrF bcf irhf hovy. ieh soc ky
qrsym zr nfl kMb igaf. qrsym dy aMdroN iewk hAukf inkilaf. Aus ny isr
Jtikaf. iPr Aus ny soicaf, ‘jy pqf huMdf qF pihlF eI tYst-tUst krvf
lYNdy. hux ijMnF icr vwzI ho ky ivafhI nI jFdI, sUlI tMgy rhFgy.’ socdy
hoey qrsym dI ingHf acfnk tfielt sfhmxy tMgy sLIsLy nfl tkrfeI. sLIsLy
`qy kRoD kwZdf Auh buVbVfieaf, “BYx df GVuwk” aqy Aus ny afpxI ingHf
sLIsLy qoN pfsy kr leI. Aus nMU mndIp `qy iKJ afeI. ‘syhlIaF puwtx bih
jFdI sI sfhmxy. aYN nI vyNhdI beI kuVI vwzI ho geI aY.’
ieh sLIsLf qrsym ny afp hI iewQy tMigaf sI. iewk idn jd bYWzrUm `c bYTI
mndIp afpxy Brvwty svfr rhI sI qF qrsym iKJ ky boilaf sI, “afh hI kuJ
isKfeyNgI jvfkVI nMU. zor ByV ilaf kr jdoN eyho jf kuC krnf hMudY.”
“sOrI, mYN zor bMd krnf Buwl geI. plIjL, lOk kr jfieE bfhr inklx lwgy,”
mndIp bolI. qrsym buV-buV krdf drvfjLf bMd kr ky kmry `coN bfhr inkl
igaf. agly idn Aus ny tfielt sfhmxy sLIsLf tMg ky nrm afvfjL ivwc mndIp
nMU ikhf sI, “gurnIq hux vwzI ho rhI aY. afpF nMU iKafl rwKxf pYxY. mYN
tfielt sfhmxy sLIsLf tMg idwqYY. tfielt bYTx dy bhfny bxf ilaf kr afvdy
afeI-bro.” ieh gwl BfvyN qrsym ny nIvIN afvfjL ivwc mndIp nMU afKI sI pr
prHy bYTI Aus dI mF dy kMnF qwk vI awpV geI sI. Aus ny AuWQY bYTI ny hI
ikhf, “PUk-PUk pYr Drnf pYxY BfeI. jvfkF ny qF ijvyN QonMU kridaF nMU
vyKxY, AuvyN hI krnY. hux purfxy jmfny qF hY nI beI kuVIaF isr qoN cuMnI
nI lihx idMdIaF. sLrm-hXf vflf qF afvf eI AUiqaf ipaY.”
mF dIaF ieho-ijhIaF gwlF qrsym nMU hor iPLkrmMd kr idMdIaF. Aus idn qF
Auh ijLafdf hI iPLkrmMd ho igaf sI, ijs idn Aus dI mF ny Aumr dy swqvyN
vrHy `c gujLr rhI gurnIq nMU tokdy hoey ikhf sI, “kuVy, hux qMU jvfkVI
nI rhI. pYNt pfieaf kr. kuVIaF lwqF nI nMgIaF rwKdIaF huMdIaF.”
“afeI zONt vFt tU, iets so hft afAUt dyar,” moZy cVHf ky gurnIq bYkXfrz
vflIaF pOVHIaF AuWqr geI.
“boldI vyK ikvyN aY. myrIaF kdy awK `c pfeIaF nI sI rVkIaF. huxy eI mfn
nI, vwzI ho ky pqf nI kI cMd cVHfAUgI---,” qrsym dI mF hor vI boldI rhI
sI pr qrsym dy idmfg ivwc qF ‘vwzI ho ky pqf nI kI cMd cVHfAUgI’ aV igaf
sI. Ausy sLfm grosrI lY ky muVI mndIp bolI sI, “ pqf nI kI bnxY, byVf
grkx `qy afieaf ipaY.” qrsym ny hYrfnI nfl mndIp vwl vyiKaf ijvyN puwC
irhf hovy ik qYnMU stor iPrdI nMU ikWQoN supnf af igaf ik mYN vI ‘pqf nI
kI bnxY?’ bfry iPkrmMd hF. mndIp bolI, “afh afpxy sfhmxy ijhVf bws stfp
aY nf EQy bYTy af buwlH joVI, msF bfrF-qyrF sflF dy hoxy af. kuVI qF
afpixaF dI lwgdI aY. mYnMU qF dwsidaF vI sLrm afAuNdI aY, muMzy ny kuVI
dy blfAujL `c hwQ pfieaf ivaY. myrf qF jfxI srIr JUTf ijaf pY igaf.
inafxy ijhVf kuC dyKxgy EhI krngy.”
sux ky qrsym hor iPkrmMd ho igaf. ‘pqf nI kI bnxY’ socdf qrsym tfielt
sIt `qy jf bYTf. Aus dy idmfg ivwc afeI ik jy pqf huMdf beI kuVIaF
pflxIaF aYnIaF aOKIaYN qF pihlF eI grB-tYst krvf lYNdy,’ pr agly idn jd
gurnIq skUl qoN afpxf irport kfrz lY ky afeI sI qF sfry ivisLaF ivwc
‘aYksIzz’ vflI zwbI ivwc insLfnIaF lwgIaF vyK ky qrsym nMU afpxI soc `qy
sLrimMdgI mihsUs hoeI sI qy Auh sLIsLy nfl awK nhIN sI imlf sikaf.
hux vI qrsym dy idmfg ivwc grB tYst krfAux vflI gwl afAux vyly Aus qoN
sLIsyL nfl awK nhIN sI imlfeI geI qy Aus ny sLIsLy nMU ‘BYx df GVuwk’
afK ky awKF Pyr leIaF . ‘kI kry bMdf ik aYho-ijhf idn nf vyKxf pvy?’
qrsym ny soicaf. pr Aus nMU afpxy aMdroN ies svfl df jvfb nf lwBf. Aus
nMU pihlF nfloN hOlI af rhI bwicaF dI afvfjL hor AuWcI afAuNdI mihsUs
hoeI. Aus nMU qlKI mihsUs hoeI. qrsym ny soicaf ik TMzy pfxI df sLfvr
clf dyvy. sLfvr dI afvfjL bfhrlIaF afvfjLF nMU rok lYNdI aqy Auh afpxy
aMdrly sLor ivwc AulJ jFdf. pr qrsym nMU pfxI vfly mItr df Jwt iKafl af
igaf. ‘BYx dy GVuwk nvyN QF dy sfly sO hor jwb.’ Aus nMU afpxf purfxf
mkfn cyqy afieaf ijwQy pfxI df sfl Br df PlYt ryt sI aqy Auh ajyhy
mOikaF `qy TMzy pfxI df sLfvr clf ilaf krdf sI.
‘purfxIaF afdqF Cwzx `c myhnq qF krnI pYNdI hY, duwK vI huMdY
pihlF-pihlF. pr jdoN Cwut jFdIaYN qF suK vI imldY.’ mfmy jIq dI khI gwl
qrsym dy idmfg ivwcoN lMGI. pr agly hI pl Aus ny soicaf, ‘mfmy nMU hux
afAuNdIaYN gwlF, kuVIaF dohyN zfktr bxgIaYN qy lokF nMU mwqF dyx lwg
ipaY.’
qrsym nMU jIq mfmf awj idny vI Xfd afieaf sI, jd Auh kMm `qy KVHf sI.
qrsym nMU jIq mfmf afpxy Gr dy PYmlI-rUm ivwc soPYL `qy bYTf AuvyN hI
idisaf sI ijvyN Auh do ku sfl pihlF knyzf `c nvyN afey afpxI BUaf dy
DI-jvfeI jfxI qrsym dy mF-ipE nMU imlx vYnkUvr afieaf bYTf sI. afp qF
jIq mfmf koeI qIh sflF qoN sYskftUn rihMdf sI, ijwQy Auh iewk skUl ivwc
ihsfb pVHfAuNdf sI. gwlF-bfqF kridaF Aus ny ikhf sI, “BYxy afpF qF hux
ijMmyvfrIaF qoN PrI aF. bwcIaF dohyN zfktr bx geIaYN. dohF dy ivafh ho
gey af.”
“awCf, afh qF BfeI bhuq cMgf hoieaf jfxI dohyN kuVIaF eI zfktr bxfqIaF.
bxfAuxf eI sI qMU afp ikhVf Gwt piVHaf-iliKaf sI. kuVIaF dy iPr ikwQy
kIqy irsLqy?” qrsym dI mF ny puwiCaf.
“afpF ikwQy krny sI irsLqy. afpF qF hF krn vfly sI. AunHF dI afpxI
lfeIPL aY ijwQy AunHF ikhf beI ivafh krfAuxY afpF hF kr idwqI. muMzy vI
dohyN zfktr eI aY. XUnIvristI `c dohF dy nfl eI pVHdy sI.”
“AUN qF afpxy eI hoxy af?” qrsym dI mF ny hYrfnI ijhI `c puwiCaf.
jIq hwisaf, Pyr boilaf, “sfrI dunIaf eI afpxI aY. pr mYnMU pqY BYx qMU
kI puwCxf cfhuMnI aF. nf qF Auh jwt aY qy nf hI iswK-----
qrsym ny afpxy mfmy dy cyhry vwl vyiKaf. mfmy dy cyhry df jlOa vyK ky
qrsym nMU hYrfnI ijhI hoeI.
jIq ny gwl pUrI kIqI, “vwzf gorf aY qy Cotf cInf.”
“qYnMU koeI AuWjr nI hoieaf?” qrsym dI mF ny hYrfnI nfl awKF skoVIaF.
“mYnMU kI pRoblm hoxI sI. muMzy dohyN nfeIs aY. afpxIaF bwcIaf vI bhuq
ieMtYlIjYNt af. sfzf PLrjL sI AunHF nMU pVHfAuxf-ilKfAuxf. bfkI AunHf dI
lfeIPL aY,” jIq ny ikhf.
“qMU qF BfeI jvF eI goiraF argf bx igaf. qklIPL qF huMdI eI aY. lokIN kI
kihMdy hoxgy?” qrsym dI mF ny ikhf.
jIq hwisaf, Pyr boilaf, “nhIN BYx mYnMU koeI qklIP nhIN hoeI. asl `c lok
dUijaF dI pRvfh nhIN krdy huMdy sgoN bMdy dy afpxy aMdr koeI kMplYks
huMdY ijs dy asr hyT Auh lokF dI pRvfh krdf huMdY. jy bMdy aMdr koeI gMZ
nf hovy qF Auh iksy dI pRvfh nhIN krdf . asIN pMjfbIaF ny afpxI iewjLq
nMU kuVIaF nfl joiVaf hoieaY. vyKo gory kdy pRvfh nI krdy ik EhnF dI
DI-BYx kIhdy nfl AuWTdI-bYTdI aY. AunHF leI ieh iewjLq df svfl nI huMdf.
sfzy bwcIaF dI iksy nfl mfVI-motI gwl ho jy qF ipE-dfdy df cfr bMidaF `c
KVHnf duwBr kr idMdy aY lokI. ieh koeI vDIaf gwlF nhIN sfzy lokF dIaF.
smyN dy nfl sfnMU bdlxf cfhIdY. ieh ijhVIaF sfzy aMdr gMZF bwJIaF
hoeIaYN ienHF nMU Kornf pYNxY.”
tfielt sIt AuWpr bYTy qrsym nMU mfmy dI khI ieh gMZ vflI gwl cyqy afeI.
Aus ny soicaf, ‘AuNJ mfmy dI gwl qF TIk lwgdI aY. pr BYx dy GVuwk lokI
pqf nI kdoN Cwzxgy ieEN socxf.’
‘qMU Cwz idwqY ies qrHF socxf?’ qrsym nMU lwgf ijvyN sLIsLy ivcly Aus dy
pRqIibMb ny puwiCaf hovy. Aus nMU koeI gwl nf suwJI iPr Aus dy idmfg `c
afeI ‘aYN ikvyN gMZF Kur jFdIaYN?’ Aus ny afpxf iDafn sLIsyL vwloN pfsy
kr ilaf.
ieh svfl qrsym dy idmfg ivwc mfmy jIq dI gwl sux ky AudoN hI Aupijaf sI
pr Aus ny mfmy nMU puwiCaf nhIN sI sgoN Aus ny ikhf sI, “mfmf jI ieh
aOKf kMm aY. sfzy ieWQy ipwCy ijhy afpxy iewk jwtF dI kuVI ny CINibaF dy
muMzy nfl ivafh krvfieaY. lokIN ivafh qF AuhnMU afKdy eI nI sI kihx
CINibaF dy muMzy nfl inkl geI.”
“aYho-ijhy lokF dIaF gwlF ipwCy afpxy bwicaF dI ijMLdgI Krfb krnI ikwQoN
dI isafxp hY?” jIq mfmy ny ikhf.
“ies qrHF dIaF gwlF qF Auh lok eI krdy hMudy aY ijnHF ny afpxIaF
jfq-brfdrI `c ivafh leIaF huMdIaYN jF ijnHF dy huMdIaF eI nhIN,” qrsym
dy bfpU ny zUMGI ijhI afvfjL `c ikhf ijvyN Auh ikqy bhuq dUroN bol irhf
hovy.
awj kMm `qy KVHy qrsym nMU bfpU dI khI ieh gwl Xfd afAuNdy hI Aus dy
idmfg ivwc ipMz vflf qyjf nMbrdfr GuMm igaf sI. Aus df iKafl afAuNdy hI
qrsym aMdr iKJ AuWTI sI. Aus df mMUh kOVf-kOVf ho igaf. “sflf nMbrdfrI
df”buVbVf ky Aus ny Quwk aMdr lMGfieaf. qyjf nMbrdfr Aus nMU dMd kwZdf
AuvyN idisaf ijvyN afK irhf hovy, ‘hux vI mMny eI aYN kMD df awD dyxf jy
pihlF mMn jFdy’ qrsym ny afpxf isr Jtikaf pr nMbrdfr Aus dy idmfg ivwcoN
nhIN sI inkl irhf. Aus dI afKI gwl qrsym dy aMdr Tfh-Tfh kr rhI sI.
bhuq sfl pihlF jdoN hfly qrsym qyrHF-cOdF sflF df sI. qyjy nMbrdfr nfl
qrsym dy bfpU df bfhrly Gr dy vlgx nMU lY ky JgVf huMdf-huMdf tilaf sI.
qyjf nMbrdfr Gr dI vlgx krn leI sFJI kMD krnI cfhuMdf sI pr qrsym df
bfpU psLUaF vfly Gr dI vlgx krn leI kMD nMU vfDU df Krc hI smJdf sI.
qrsym dy bfpU df ienkfr sux ky nMbrdfr df ivcly bMdy hwQ sunyhf afieaf
sI. Aus ny ikhf sI, “koeI gwl nI, nf mMnx kMD krnI. jdoN AuhdIaF kuVIaF
bfhrly Gr afieaf krngIaF mYN afvdy muMizaF nMU afK idaf krnY beI Ehnf
vwl mUMh krky mUqo.”sux ky qrsym df bfpU kony `c peI gMzfsI vwl ahuilaf
sI pr qrsym dI mF aqy ivcly bMdy ny Aus nMU PV ilaf sI aqy iPr, “cglF
nfl pMgf lYx `c Gftf eI Gftf aY” aqy hor gwlF kr ky Aus nMU Tfr vI ilaf
sI. pr Auh gwl jdoN qrsym dy cyiqaF `c afAuNdI qF Aus dy aMdr hl-cl mcf
idMdI.
awj vI kMm `qy idmfg `c huMdI Ausy hlcl nfl qrsym hwQF nfl msLIn nMU PIz
idMdf irhf. ‘ikqy ho gI hovy sfly dy poqI-pfqI eI, BYx dy GVuwk dI dy
mUhry nMgf ho ky nwcF’ socdy qrsym ny msLIn ivwcoN iqafr hoieaf pIs bfhr
kwZ ky bYc AuWpr ptkf ky rwiKaf aqy nvF pIs msLIn dI vfeIs ivwc ks
idwqf. nvF pIs iqafr krdy qrsym dIaF socF ivwc pwdlF df Cfnf af igaf,
ijhVf qrsym ky ipMz vfly Gr dy mUhry pey KuMZ `qy bYTf aMdrly GroN glI
pfr krky bfhrly Gr jFdI qrsym dI vwzI BYx nMU GUrdf rihMdf. awTvIN `c
pVHdy qrsym dy hfxI jdoN Cfny jF pwdl df nF lYNdy qF qrsym nMU lwgdf
ijvyN Auh qrsym nMU lf ky suxf rhy hox. EhnIN idnI qrsym Gr dy bfhrly
drvfjy df Borf ivsfh nf krdf. jdoN vI QoVHI ivrl Aus nMU idsdI Auh Jwt
bUhf ByV idMdf.
qrsym nMU lwgf ijvyN msLIn dI CF-CF dI afvfjL Cfnf-Cfnf afK rhI hovy. jy
Auh iksy cMgy mUz ivwc huMdf qF msLIn dI iehI CF-CF dI afvfjL Aus nMU
iksy gIq dI qrjL lwgxI sI aqy Aus ny nfl nfl gux-guxfAuxf sI. ies qrHF
gux-gxfAuNdf Auh msLIn nMU hwQ nfl PIz idMdf Aus nfl iewk-imwk ho jFdf
aqy Aus nMU smF bIqx df iKafl hI nf rihMdf. ies qrHF krdy-krdy Aus nMU
msLIn dI afto-mYitk PIz dy huMdy hoey vI hwQ nfl PIz dyx dI afdq pY geI
sI. pr awj Ausy afvfjL nMU Cfnf-Cfnf mihsUs kr ky qrsym dy aMdr awg ijhI
mwcI aqy Aus qoN Jtky nfl msLIn nMU PIz idwqI geI. kuaftr ieMc dI
ieMzimwl (ktr) pIs ivwc KuwB ky qVwk dy ky tuwt geI. ‘BYx df GVuwk’ afK
ky qrsym ny afsy-pfsy vyiKaf ik koeI vyK qF nhIN irhf. iPr Aus ny pIs
vwl vyiKaf ijs ivwc ieMzimwl KuwBx krky insLfn pY igaf sI. Aus ny pIs
nMU msLIn ivwcoN kwiZaf aqy Aus vwl vyKdf irhf . Aus ny soicaf ik ies
nMU skrYp ibMn ivwc suwt dyvy iPr Aus ny soicaf ik kI aY ryqI nfl rgV ky
insLfn TIk ho eI jfvy. pr insLfn zUMGf sI Aus nMU lwgf ik ieh insLfn ies
qrHF imtx vflf nhIN iPr vI Aus ny ieh pIs skrYp ibMn ivwc nhIN suwitaf.
Aus ny soicaf kdy iksy hor jOb ivwc kMm af jfvygf aqy Aus ny afpxy bYNc
dy hyTF iewk KMUJy ijhy `c pIs suwt idwqf ijwQy ies qrHF Krfb hoey keI
pIs sflF qoN ibn CUhy pey sn. qrsym dy idmfg ivwc jIq mfmy dI khI gwl
afeI ik gMZF nMU sfrI Aumr nfl nhIN cuwkI iPrIdf aMdrly kohV nMU cuwk ky
bfhr mfro.’ ‘gMZF ikqy lohy df pIs huMdIaYN beI cwuk ky bfhr mfro. BYx
dy mfimaF dyxf,’ buV-bVf ky qrsym ny nvF pIs msLIn ivwc iPwt kr idwqf
aqy msLIn nMU afto-mYitk PIz dy ky pfsy ho ky KVH igaf. Cfnf iPr Aus
dIaF socF ivwc af igaf. pr ies vfr pihlF vflf Cfnf nhIN sgoN ipClI vfr
jd Auh sfl ku pihlF ieMzIaf igaf sI AudoN vflf Cfnf Aus dIaF awKF mUhry
sI, ijhVf Aus nMU glI ivwc qury jFdy nMU bfhoN PVH ky afpxy Gr lY igaf
sI aqy iPr cfh PVf ky geI afpxI DI vwl iesLfrf krdf boilaf sI, “qrsym
isaF, ieh afpxI kuVI kflj `c pVHdI aY. EDr knyzy kMnIN vyiKE jy koeI
bn-sub huMdf hoieaf qF iKafl rwiKE.”
“hF, kuVI qF QozI swcIN knyzf jfx vflI aY,” qrsym ny ikhf sI. Cfny dy
GroN vfps muVdy qrsym aMdr iewk ajIb iksm df skUn sI. iPr Aus ny keI vfr
afpxIaF socF ivwc Cfny dI DI nMU nYnI dy qOr `qy knyzf mMgvf ky iewk
bysmYNt ivwc rKyl bxf ky rwiKaf. Cfny dI DI nfl rfs-lIlHf bfry soc ky
qrsym dy aMgF ivwc akVf hox lwgdf aqy Aus aMdr iewk vwKrI iksm df nsLf
Cf jFdf.
pr awj msLIn `qy KVHy qrsym dy iKafl jd Cfny qoN huMdy hoey Aus dI DI
qwk phuMcy qF Aus dy aMgF ivwc koeI hrkq nf hoeI aqy agly hI pl Aus nMU
afpxI DI gurnIq df cyhrf idisaf. Auh qrsym nMU muitafr ho geI lwgI.
qrsym ny afpxf isr Jtikaf aqy pfxI dI boql ivwcoN Guwt BrI.
‘puwTIaF-iswDIaF gwlF soc ky awj koeI aYvyN aYksIzYNt nf krF bYTF,’ ieh
iKafl afAuNdy hI qrsym ny msLIn bMd kr idwqI aqy lMmy-lMmy sfh ley. iPr
Aus ny soicaf ik lIzhYNz hox df lfhf ley aqy Aus ny nvyN afey kwcy-mfl
aqy sMdF dI sFB-sMBfl ivwc afpxy-afp nMU AulJf ilaf. lMc bryk vyly vI
Auh lMc-rUm ivwc nf igaf. Auh afpxy sih-kfimaF qoN bc irhf sI ik rfq
vflI KLbr df ijLkr nf CyV lYx. Aus dy svyry kMm `qy phuMcx qoN Jwt bfad
hI brfien ny ieh ijLkr CyV idwqf sI. brfien nMU ijvyN msF mOkf imilaf sI
afpxIaF dlIlF swc sfbq krn leI. qrsym aqy brfien bhuq vfr arYNjLz-mYirjL
`qy bihs kr cuwky sn. brfien dIaF aryNjLz-mYirjL dy iKLlfPL dlIlF dy
jvfb jd qrsym koloN muwk jFdy qF Auh qoVf JfVdf afKdf, “qlfk dws iPr
aryNjLz mYirjL vfly sfzy lokF dy ijafdf huMdy hn jF quhfzy ipafr ivafh
vfilaF dy?” qy awj jdoN brfien ny qrsym dy kMm `qy phuMcx sfr hI KLbr dI
gwl qor leI qF qrsym CyqI CyqI Aus dIaF do ku gwlF dy jvfb dy ky pfsf
vwt igaf. ‘awj sfrf idn aYho jIaF gwlF eI hoxgIaF’ soc ky qrsym dIaF
awKF mwcx lwgIaF. Aus df jIa kIqf ik Gr vfips clf jfvy pr agly hI pl Aus
ny ieh iKafl Jtk idwqf, ‘krI jfx gwlF, idhfVI jLrUr BMnxI aY’ soc ky Auh
vfsLrUm ivwc vV igaf. Aus ny afpxIaF awKF AuWpr TMzy pfxI dy iCwty mfry
aqy msLIn-sLfp ivwc jf ky GVI `qy awT vwjx qoN cfr imMt pihlF hI
eyar-kMmprYsLr clf idwqf. ijs dy cwlx dy KVHky df mqlb sI ik gwlF df smF
smfpq. Aus dy sih-kfimaF ny Aus vwl GUr ky vyiKaf pr Aus ny iksy dI
pRvfh kIqy ibnHF afpxI imilMg msLIn clf leI.
pr kMm qoN Gr vfps muVdy smyN pMjfbI ryzIE AuWpr iPr Ausy KLbr dI crcf
cwl rhI sI. ryzIE host bol irhf sI, “-----ieh bhuq mMdBfgI gwl aY ik
asIN knyzf vrgy KulHy-zulHy mulk `c rihMdy hoey vI afpxIaF sMkIrn socF
qoN KihVf nhIN Cuzf sky. KYr, inkst kflr plIjL---”
iPr jdoN qrsym dy msyr blvIr isMG ny kfl kIqI qF qrsym ny Jwt afvfjL
pihcfx leI. Auh afK irhf sI, “vfihgurU jI kf Kflsf, vfihgurU jI kI Pqih
jI”
“kI kihxf cfhogy jI,” ryzIE host ny ikhf.
“gwl vIr jI eydF beI sfnMU afpxy bwicaF dI sFB-sMBfl ies qrHF krnI
cfhIdI aY ik aYho-ijhf idn vyKxf hI nf pvy.---
‘BYx df GVuwk hux `kyrF eI jwQydfr bixaf iPrdY,’ qrsym ny soicaf aqy
ryzIE suxn lwgf.
“—vIr jI sfzy Gr mhfrfjL df pRkfsL aY. jd lokIN pfrtIaF `c Btk rhy huMdy
af asIN sfrf pRIvfr bYT ky kIrqn krdy-suxdy aF. myry dohF bwicaF df
aimRq Cikaf hoieaY. jdoN aimRq CkfAuNdy af nf jI, AudoN Auh afK idMdy af
beI pfrtIaF-sLfrtIaF `c nI jfxf. qy aYQoN dy bwcy aYny eImfndfr aY beI
jy AunHF dy aMdr iewk vfrI gwl vV geI ik ies qrHF nhIN krnf qy Auh Aus
rsqy nI pYNdy. hux sfzy bwicaF dI sMgq afpxy vrgy hI aimRqDfrI bwicaF
nfl hY. jdoN Auh ivafh krvfAuxgy qF Pyr vI afpxy vrigaF nfl hI
krvfAuxgy. pr bwicaF nMU ies qrHF dy bnfAux leI mF-ipE nMU rol mfzl bnxf
pYNdY.-----
‘vwzf rol-mfzl, afvdf nI pqf jdoN awDI-awDI rfqIN dfrU nfl zwikaf Gr
afAuNdf sI. hux lokF nMU AupdysL dyx lwgY. aKy nON sO cUhy Kf ky ibwlI
hwj nMU cwlI.’ qrsym ny soicaf.
iehI gwl iksy ny qrsym dI hfjLrI `c nvyN-nvyN isMG sjy blvIr nMU mjLfk
kridaF khI sI, “ikEN blvIr isaF cUhy pUry nON sO ho gy sI ik iewk-awDf
Gt vD igaf sI?” sux ky qrsym muskVIeyN hwisaf sI pr blvIr df jvfb sux ky
Aus nMU lwgf sI ijvyN blvIr ny Aus nMU suxf ky ikhf sI, “asIN nON sO Kf
ky hwj nMU qF qur pey aF pr keI ibwlIaF huMdIaYN, ijnHF cUhy vI nI Kfdy
huMdy qy hwj vI nI jFdIaF. ijho-ijhIaF afeIaF DrqI `qy ijho-ijhIaF nf
afeIaF. tYm huMdY hryk kMm df BfeI sfhb . bMdy nMU smyN anusfr Zl jfxf
cfhIdY.”
ieh Xfd krky qrsym aMdr kRoD AuWiTaf ‘aMdroN hor qy bfhroN hor, vyK
ikvyN pKMz krdy af’. soc ky qrsym ryzIE suxn lwgf. iesy qrHF ryzIE suxdf
Auh Gr phuMc ky tfielt sIt `qy jf bYTf sI.
tfielt sIt `qy byTY qrsym nMU blvIr dI Aus idn vflI gwl cyqy afeI ijs
idn Aus ny qrsym nMU aiMRmq Ckx leI pRyrdy ikhf sI, “qrsym QonMU vI hux
aimRq Ck lYxf cfhIdY. ienHF bwicaF nMU hux ijwDr moV lE EDr eynF lwg
jfxY. jy vwzy hoieaF qoN khoNgy qF Pyr nI eynHF afKy lwgxf. nfly qYnMU
qF koeI aOiKafeI eI nI. qUM qF nf kuJ KFvy nf pIvyN. bws kys eI rwKxy
af.”
“bfeI jI ijhVf kuJ mYN hY eI nhIN Auh hox df BulyKf ikEN pfvF lokF nMU.
aMdroN mYN afvdy qoN ibnHF iksy df kuC sMvfrn vflf nhIN qy bfhroN mYN
idsF beI mYN mjLlUmF df rfKf gurU goibMd isMG df isMG hF. ieh mYQoN nI
hoxf,” qrsym ny jvfb idwqf.
“qMU isMG qF sj gurU mfhfrfj afpy ikRpf krngy,” blvIr ny ikhf.
qrsym dy icwq `c afeI ik blvIr dIaF do-iqMn imMt pihlF kIqIaF gwlF nMU
afDfr bxf ky khy ik qyry `qy qF gurU mfhfrfj ny ikRpf kIqI nhIN, isMG sj
ky qyry aMdroN qF kuJ bdilaf nhIN. sfry jhfn dIaF inMdf cuglIaF krdf
hitaf hYN’ pr Aus ny ikhf, “bfeI jI guwsf nf kirE, gurU goibMd isMG ny
jLulm dy iKlfPL lVn leI POj iqafr krn vfsqy isMG sjfey sI. QonMU sfl ho
igaf isMG sijaF nMU qusIN kdy iksy mfVy bMdy dI rfKI leI hoey aYN KVHy.”
qrsym nMU lwgf ik blvIr df cyhrf sKq ho igaf. blvIr ny afm nfloN AuWcI
afvfjL ivwc ikhf, “hux qMU krdYN nfsiqkF vflIaF gwlF. asIN kI lYxy qMU
isMG sj jF nf. jvfkF ipwCy bhuq kuJ krnf pYNdY BfeI sfhb. jdoN Aulfd
hwQoN inkl geI iPr qMU pCqfAuxY ik bfeI TIk eI kihMdf sI.”
‘Aulfd hwQoN inklx’ vflI gwl qrsym dy idmfg ivwc afAuNdy hI iPkrmMdI `c
Aus ny soicaf, ‘pqf nI kI bnxY? aYho ijhf idn nf idKfeIN rwbf iksy nMU?’
socky Aus dy hwQ afp muhfry hI AuWpr vwl AuWT gey.
aOlfd bfry, Kfs kr afpxI DI dy BivwK bfry soc ky qrsym hmysLf hI pRysLfn
ho jFdf sI. ijs idn blvIr ny ieh gwl khI sI Aus rfq vI Auh ibsqry `c
pfsy prqdf irhf sI. kfPLI rfq gey Aus dI pqnI mndIp bolI sI, “iewk gwloN
blvIr vIr jI dI gwl qF TIk sI.” sLfied Auh vI awKF mIcI iehI socdI rhI
sI.
“pqf nI kI TIk aY qy kI glq,” afK ky qrsym ny pfsf prq ilaf sI. jd qrsym
ny hPLqf ku dfhVI syLv nf kIqI qF mndIp ny mjLfk ijhf krdI ny ikhf sI,
“lwgdY vIr jI dI gwl dy asr nfl isMG sjx dIaF iqafrIaF ho rhIaY?”
“mYN qF sj jfAUN, qMU afvdf iPLkr kr ijhVI GMtf-GMtf sLIsyL mUhry KVHI
rihnI aYN,” qrsym ny Ausy lihjyL `c jvfb idwqf.
“myrf iPLkr nf kro, mYN qF prmfnYNt PysLIal krf lMUgI.”
mndIp dI ieh gwl cyqy krky qrsym ny afpxIaF gwlHF AuWpr hwQ Pyiraf. ‘mYN
ikhVf dfhVI ikqoN lYx jfxI aY, hPLqy `c vD jfxI aY.’ ies qrHF socdy
qrsym ny sLIsLy vwl vyiKaf. Aus nMu lwgf ijvyN sLIsLf puwC irhf hovy,
‘bfhrlI idwK qF jdoN mrjI bdl lE, qyry aMdrlf dws rfjLI aY?’ qrsym ny
afpxIaF awKF sLIsLy qoN htf leIaF.
jd ipClI vfr qrsym ny dfhVI vDfeI sI qF iesy sLIsLy ivwc vyKdy Aus nMU
afpxf-afp Eprf-Eprf lwgf sI. Auh kfPLI dyr aYvyN hI sLIsLy vwl vyKdf
irhf sI ijvyN iksy hor nMU vyK irhf hovy.
iPr vfsLrUm `coN bfhr inkl ky Aus ny mndIp nMU ikhf sI, “ dfhVI nfl jfxI
mYnMU lwgdf hI nhIN ik mYN, mYN hF.”
sux ky mndIp hws peI. bolI, “dfhVI vDx nfl bMdf koeI hor bx jFdY?” boldI
mndIp iewk dm cuwp kr geI. Aus nMU lwgf ijvyN Auh kuJ glq afK geI sI.
iPr bolI, “AuNJ hI QonMU Eprf lwgdf hoxy bhuq icr bfad rwKI aY nf dfhVI.
swcIN bhuq sohxI lwgdI aY.”
“hux qYnMU sohxI lwgx lwg peI pihlF jy do idn sLyv nf hoxI qF qyry vfl
cuBx lwgdy sI.”
“tfeIm-tfeIm dI gwl huMdI aY. AudoN hwsx-Kyzx dy idn sI hux mF-ipE
vflIaF ijMmyvfrIaF dy idn af gy.”
“Eh qF TIk aY pr mYnMU lwgdY ijvyN mYN koeI aYkitMg ijhI kr irhf hovF.”
“aYkitMg aflI ikhVI gwl aY ieh dy `c pihlF vI qF Qozy kys rwKy eI huMdy
sI?”
“AudoN kdy ieho-ijhI gwl idmfg `c afeI hI nI sI. dfhVI-kys afvdf ihwsf
ijhf lwgdy sI. ijvyN nwk aY, kMn aY, pr hux jdoN idmfg `c ieEN aY beI
dfhVI-kys iswK sjx leI vDf irhf hF qF horUM-horMU lwgdY.”
“afpy afdq pY jU, aYvyN nf hux sLyv kr idE,” mndIp ny qfVxf kIqI aqy
qrsym dy zoldy icwq nMU pwkf krn leI blvIr isMG dy Gr sLfm nMU ho rhy
kIrqn ivwc sLfiml hox leI sfry pRIvfr nMU iqafr kr ilaf sI.
qrsym nMU blvIr isMG dy Gr kIrqn kr rhy Coty-Coty bwcy bhuq
ipafry-ipafry lwgy sn. qrsym nMU KusLI hoeI jdoN blvIr ny gurnIq nMU
twlIaF PVf ky kIrqn kr rhy bwicaF dy nfl bYTf idwqf. gurnIq nMU twlIaF
vjfAuNdI vyK ky qrsym dIaF AuNglF afpxy goZy AuWpr qblf vjfAux vFg iQrkx
lwgIaF. bwicaF dy kIrqn bfad qrsym nMU blvIr isMG dI afvfjL suxI. Aus ny
nIvIN cuwk ky vyiKaf, blvIr mfeIk mUhry bYTf kQf kr irhf sI, “----- asIN
mn dy nf afKy lwgIey mn sfzy afKy nhIN lwgdf. sfD sMgq jI, ieh mn bhuq
cMcl af. ies nMU afpxy vws `c krn leI gurU vwloN bKLsLy bfxI qy bfxy df
afsrf lE. gurU ipafirE, jd kdy glq iKafl afvy, myry gurF dI bfxI vwl
iDafn kro. mfVy ivcfr afpxy afp dUr cly jfxgy. aYnf asr hY myry pRmysLr
dI bfxI ivwc. afKo, ‘vfihgurU’-----.”
pr qrsym ny ‘vfihgurU’ nhIN Aucfiraf. Aus dy aMdr bycYnI pYdf hoeI. Aus
ny cONkVI KolH ky lwqF duafly bfhF vl leIaF. imMt ku ies qrHF bYT ky Aus
ny muV cONkVI mfr ky awKF mIc leIaF. Aus nMU kuJ sfl pihlF vfprI Auh
Gtnf cyqy af geI, jdoN blvIr ny afpxy nfl kMm krdI kuVI nMU PV ilaf sI
aqy qrsym ny ivwc pY ky gwl nMU msF afeI-geI kIqf sI. ijEN-ijEN blvIr
isMG kQf krdf irhf qrsym dy aMdrlI bycYnI vDdI geI pr Auh Guwt-vwt ky
bYTf irhf.
Gr phuMcky sOx qoN pihlF dMdf `qy bursL krdy smyN Aus ny sLIsLy ivwc
vyiKaf aqy afpxf hwQ GroV ky afpxI dfVHI AuWqy Pyiraf. Aus nMU afpxf
cyhrf krUp lwgf. Aus dy icwq `c afeI ik huxy hI sLyv kr dyvy. pr Aus
kIqI nhIN aqy ibsqry ivwc vV ky AuWsl-vwty lYx lwgf.
“vyKo bwcy ikMny sohxy lwgdy sI kIrqn krdy nfly lMgr vrqfAuNdy. aYN
jfieaf krFgy qF afpxy vI ies pfsy lwgxgy,” mndIp ny ikhf.
“qMU lY ijaf kr, jy jfxf huMdy. EQy Auh BYx df GVuwk qyrf kuC lwgdf vwzf
kQf-vfck bixaf bYTf huMdY,” qrsym dI afvfjL ivclf kRoD mihsUs kr ky
mndIp ny hYrfnI ijhI `c ikhf, “vDIaf kQf kIqI vIr jI ny vI.”
“kIqI kQf, hux vwzf igafnI bixaf bYTf. afpxf nI pqf inwq kdy iksy kuVI
dy glmy `c hwQ pfeI bYTf huMdf sI, kdy iksy dy.”
“kI pqY hux soJI af gI hovy beI ijhVy puwTy kMm afp krdf sI Auh dUjy nf
krn.”
“ieho-ijaF nMU nI afAuNdI huMdI soJI. dUijaF nMU eI mwqF dyxIaF jfxdy
huMdy aY. qyry iKafl `c iqMn-cfr mhIinaF bfad jdoN Auh `kwlf afAUt-aOPL
tfAUn jFdY AudoN Auh kQf krn jFdY. mYQoN hor suxdI aYN-----”
“cwl afpF nMU kI. ijhVf krUgf EhI BrUgf. nfly sfry iewko-ijhy qF nI
huMdy. kuJ cMgy vI qF hoxgy hI. jy iewQy Qozf icwq nI mMndf qF afpF iksy
hor gurduafry cly cwilaf krFgy,” afK ky mndIp ny qrsym nMU sfvF krn leI
Aus dy vflF ivwc AuNglIaF PyrnIaF sLurU kr idwqIaF. pr qrsym nMU vfr-vfr
kQf kr rhy blvIr isMG df cyhrf idsdf aqy Aus df aMdr AuWblx lwgdf. svyry
AuWT ky qrsym ny sLyv kr ky qolIey nfl mUMh pUMJ ky sLIsLy vwl vyiKaf,
iPr buVbVfieaf, “BYx df GVuwk”. vfsLrUm `coN bfhr afey nMU vyK ky mndIp
bolI, “eyhdy `c vIr jI df kI igaf? afpF afpxy bwicaF ipWCy krnY, agilaF
ny afpixaF ipwCy.”
“aimRqDfrI bwcy ikhVf sfry eI slwg inkldy aY. suixaf nhIN sI, ircmMz
vfilaF df muMzf ijhVf puls ny zrwgF `c PiVaY Auhdy vI gfqrf pfieaY eI
sI,” qrsym ny iKwJ ijhI nfl ikhf.
“sfry qF nI zrwgF Kfx-vycx lwgdy. cMgy vI bQyry inkldy af. dyKy nI rfq
ikvyN jI-jI kr ky pRsLfdy puwCdy sI. bwcy iewk-dUjy vwl vyK ky eI isKdy
af. vwzI gwl qF eynHF dy dosq vI afpxy eI bxdy af. lokI kI nI krdy
DIaF-puwqF ipWCy. muMizaF df sr jFdy jdoN iksy dI DI-BYx dI gwl suxdy
aYN qF QonMU eI pihlF iPLkr lwgdf huMdY,” afK ky mndIp BFzy sfPL krdI
pqIly nMU jLor-joLr nfl Kurcx lwgI.
tfielt sIt `qy bYTy qrsym nMU mndIp dI ies gwl df iKafl afAuNdy hI afpxI
rfq vflI hflq df iKafl afieaf, jd Aus ny tI[ vI[ `qy igafrF vflIaF KLbrF
ivwc ieh KbLr sux ky sfrI rfq AuWslvwty lYNidaF kwtI sI. jd vI awKF
mIcdf Aus nMU KLbr vfly ipE-DI afpxy aqy gurnIq ivwc vtdy mihsUs huMdy
aqy Auh zr ky Jwt awKF Kohl idMdf. ajyhI rfq qoN bfad jd svyry AuWT ky
qrsym kMm `qy phuMicaF qF brfien ijvyN Aus nMU hI AuzIk irhf sI, Aus ny
qrsym nMU ikhf sI, “tYrI, qMU kI socdf hYN ijhVf qyry kMtrImYn ny afpxI
DI df kql kIqf hY.”
“mYN kI socxf hY,” afK ky qrsym cwup kr igaf. Auh gwl nMU agFh nhIN sI
qornf cfhuMdf. pr brfien awj gwl nMU aYzI-CyqI muwkx nhIN sI dyxf
cfhuMdf, Aus ny ikhf, “myry iKafl ivwc aYho-ijhy ipE nMU sKLq qoN sKLq
sjLf hoxI cfhIdI hY.”
qrsym dy idmfg ivwc iKJ AuWTI. Auh boilaf, “brfien ieh sfzf siBwafcfrk
mslf hY, qMU nhIN smJ skdf.”
“ieh ikho-ijhf siBwafcfr hY ijhVf DIaF nMU kql krn leI AuksfAuNdf hY.
bwcy nMU pVHfE-ilKfE, cMgIaF kdrF-kImqF isKfE. jIvn–sfQI cuxn df hwk
bwcy nMU hoxf cfhIdf hY. Aus ny hI sfrI Aumr afpxy sfQI nfl gujfrnI
huMdI hY. jy bwcf ieh afpxf buinafdI hwk mMgdf hY qF ieh df mqlb ieh
nhIN ik Aus df kql kr idE,” brfien Jwt boilaf.
‘hor Auh BYx mrfAuNdf jy kql nf krdf’ qrsym dy icwq `c afeI pr Aus ny
ikhf, “ikhVf ipE afpxI DI nMU kql krnf cfhuMdf huMdf hY.”
“Pyr?” brfien ny pRsLn sLUck njLrF nfl qrsym vwl vyiKaf.
“qMU nhIN smJNygf,” afK ky qrsym Aus koloN prHF ho igaf. ‘BYx dy GVuwk
gwl nMU smJy ibnHf hI lYkcr sLurU kr idMdy af. ikhf beI Qozf afvdf klcr
aY, qy sfzf afvdf aY.
brfien dIaF ieh gwlF tfielt sIt `qy bYTy qrsym dy idmfg ivwc cwkr lfAux
lwgIaF, ‘bwicaF nMU pVfE-ilKfE, ijhVf quhfzf PLrjL hY.’ qrsym nMU lwgf
ijvyN ieh gwlF brfien nhIN sgoN jIq mfmf afK irhf hovy. pr agly hI pl
Aus dy idmfg ivwc ryzIE dy iksy kflr dI gwl gUMjI, ijhVI Aus ny awj tfk
sLoa ivwc suxI sI. tfk sLoa ivwc koeI bol irhf sI, “----BfeI sfhb hux
sfry goiraF dy aKbfr-ryzIE Es bMdy nMU mfVf khI jFdy af. ibgfny Gr lwgI
awg qmfsLf huMdI aY. bMdy ny cfr BfeIbMdF `c AuWTxf-bihxf vI huMdY.
ikhVf pMjfbI bMdY ijhVf iksy gory nMU jvfeI bnfAux leI iqafr hoAU. jdoN
gMdI `lfd afKy nf lwgU qF bMdf kI krU, hYNjI---
“myhrbfnI jI, ieh quhfzf iKafl aY. afKy nf lwgx `qy Aulfd nMU kql kr
dyeIdY?” kfl nMU ivcfilEN kwt ky ryzIE host ny ikhf sI. ryzIE host dI
ieh gwl Xfd afAuNidaF hI qrsym nMU lwgf ijvyN jIq mfmf afK irhf hovy,
‘bwicaF nMU pVHfE-ilKfE, ijhVf bMdy df PLrjL aY. AunHF nMU afpxI iewjLq
df mslf nf bxfE.’ pr agly hI pl kflr dI afvfjL iPr Aus dy aMdr AuWTI.
qrsym ny soicaf, ‘bMdy ny susfietI ivwc AuWTxf-bYTxf vI huMdY, jy cfr
bMidaF `c koeI afK dyvy beI Plfxy dI gory nfl inkl geI qF kI rihMdY bMdy
df.’ iPr qrsym nMU lwgf ijvyN mfmf afK irhf hovy, ‘myry ikhVf gfqrf
pfieaf sI dohyN kuVIaF vDIaf pVH-ilK geIaY.’
‘zfktr bx gIaYN qF aYzf kI krqf, mfmf afpxy cfr bMidaF `c qF nI KVHdf
hoxf,’ qrsym nMU blvIr dIy jIq mfmy bfry khI gwl cyqy afeI.
iPr qrsym nMU lwgf ijvyN mndIp afK rhI sI, ‘afpF bwicaF ipwCy krnY,
lokIN kI nhIN krdy DIaF –puwqF ipwCy.’
‘kI kry bMdf?’ socdy hoey qrsym ny mihsUs kIqf ik Aus df isr pft irhf
sI. Aus ny byvsI nfl sLIsLy vwl vyiKaf pr sLIsLf Aus nMU KflI-KflI lwgf.
“BYx dy GVuwkf, qUM hI bol kuJ?” qrsym buVbVfieaf. |